prof. Andrzej Udalski

Prof. Andrzej Udalski urodził się w Łodzi w 1957 r. Jest astrofizykiem. Studia astronomiczne ukończył na Uniwersytecie Warszawskim w 1980 r. Doktoryzował się w macierzystej uczelni w 1988 r., po czym wyjechał na dwa lata na stypendium podoktorskie do York University Toronto w Kanadzie. Habilitację uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim w 1995 r. , zaś w 2000 r. otrzymał tytuł naukowy profesora.

Od 1980 r. pracuje w Obserwatorium Astronomicznym UW, pełniąc od 1990 r. funkcję wicedyrektora tej placówki. Został laureatem Nagrody Wydziału III PAN w 1994 r. oraz Nagrody Prezesa Rady Ministrów w 1996 r.

Od około 10 lat prof. Udalski kieruje stworzonym przez siebie zespołem astronomów warszawskich, uczestniczących w wieloletnim programie masowej fotometrii gwiazd OGLE (Optical Gravitational Lensing Experiment), którego osiągnięcia są najbardziej znane w świecie ze wszystkich współczesnych osiągnięć astrofizyków polskich. Do ważnych wyników naukowych tego zespołu należy odkrycie pierwszego zjawiska mikrosoczewkowania w naszej Galaktyce, a następnie – dokonanie rewizji odległości do Wielkiego Obłoku Magellana.

W połowie 2001 r. prof. Udalski samodzielnie zbudował i uruchomił stojącą pod względem technicznym na najwyższym światowym poziomie kamerę mozaikową, która niepomiernie zwiększyła wydajność polskiego teleskopu pracującego w Chile (kamera CCD z ponad 65 milionami elementów światłoczułych). Oryginalnym pomysłem prof. Udalskiego było też wykorzystanie możliwości polskiego teleskopu do poszukiwania ciał o małych masach za pomocą wykrywania niezwykle rzadkich i subtelnych efektów fotometrycznych związanych ze zjawiskiem tzw. tranzytu, czyli przesłaniania jasnej gwiazdy przez małego i ciemnego satelitę.

Prof. Udalski jest uczonym, który łączy w sobie wiele umiejętności i talentów: jest nie tylko wybitnym teoretykiem i obserwatorem, ale także znawcą w zakresie konstruowania aparatury badawczej i znakomitym realizatorem programów badawczych, a jednocześnie zaangażowanym wychowawcą młodej kadry.

Prof. dr hab. Andrzej Udalski otrzymał Nagrodę FNP za rewizję skali odległości we Wszechświecie i odkrycie wielu ciemnych obiektów towarzyszących gwiazdom.

Potwierdzenie istnienia takich obiektów jest jednym z najbardziej aktualnych problemów dzisiejszej astrofizyki. Dokładność obserwacji osiągnięta dzięki aparaturze stworzonej przez prof. Udalskiego okazała się nie mieć sobie równej wśród innych przedsięwzięć tego typu na świecie.