prof. dr hab. Roman Kaliszan
Prof, Roman Kaliszan urodził się w Przybysławiu (Wielkopolska) w 1945 r. Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Gostyniu. Ma wykształcenie farmaceutyczne (studia na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Gdańsku, ukończone w 1968 r.) oraz fizyczne (studia na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Gdańskiego, ukończone w 1973 r.). Tytuł doktora uzyskał w 1975 r. w Akademii Medycznej w Gdańsku, habilitację – w 1982 r., zaś tytuł naukowy profesora – w 1994 r. Od 1998 r. jest członkiem korespondentem PAN. Zajmuje się problematyką badawczą dotyczącą matematycznie wyrażanych zależności między strukturą chemiczną związków (głównie leków) a ich właściwościami (głównie farmakologicznymi). Łączy komputerową analizę struktury, modelowanie molekularne i analitykę chemiczną z pomiarami aktywności farmakologicznej in vivo i in vitro.
Odbył kilka staży i stypendiów zagranicznych, wykładał gościnnie na Uniwersytetach w Edynburgu (Szkocja), New Jersey (USA), w Montrealu (Kanada) i w Binghamton (USA).
Od 1984 r. kieruje Katedrą i Zakładem Biofarmacji i Farmakodynamiki AMG, od 1999 r. pełni funkcję Prorektora ds. Nauki AMG. Członek Komitetu Nauk o Leku PAN oraz Komitetu Chemii Analitycznej PAN. Od 1998 r. zasiada w Radzie Naukowej Instytutu Farmakologii PAN (1998-2002), od 2003 r. jest członkiem Rady Naukowej Instytutu Chemii Organicznej PAN i Instytutu Chemii Polimerów PAN. W latach 1989-1995 był przewodniczącym Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego, od 1992 r. do 1995 r. – członkiem Rady Naukowej Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, od 1995 r. do 1998 r. – zastępcą Sekretarza Generalnego, a od 1998 do 2001 r. – Sekretarzem Generalnym Gdańskiego Towarzystwa Naukowego. Od 2001 r. jest Konsultantem Krajowym ds. Analityki Farmaceutycznej. Od 2003 r. pełni funkcje wiceprezesa Oddziału Gdańskiego PAN.
Jest laureatem wielu nagród za osiągnięcia naukowe, m. in.: indywidualnych i zespołowych nagród Ministra Zdrowia, nagrody zespołowej Ministra Edukacji Narodowej, Nagrody Wojewody Gdańskiego w dziedzinie nauki i kultury (1990 r.), Nagrody Naukowej Wydziału Nauk Medycznych PAN (1996 r.), Nagrody Prezesa Rady Ministrów RP za wybitne osiągnięcie naukowe (1997 r.), Nagrody Naukowej im. Jana Heweliusza (2000 r.). W 2002 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Prof. dr hab. Roman Kaliszan otrzymał Nagrodę FNP w dziedzinie nauk przyrodniczych i medycznych za zastosowanie metod modelowania matematycznego oraz chromatografii do określania związku między strukturą chemiczną leków i ich właściwościami farmakologicznymi.
Nagroda honoruje osiągnięcia prof. Kaliszana w zakresie farmaceutycznych badań podstawowych i aplikacyjnych. W szczególności przyznana została za oryginalne modele fizykochemiczne i komputerowe oddziaływań leków z układami biologicznymi, za wykrycie cennego leczniczo działania krążeniowego ważnych leków i za opracowanie nowatorskich metod analizy chemicznej z użyciem techniki rozdzielania substancji zwanej chromatografią.
Laureat opracował układy chromatograficzne umożliwiającej preselekcję „kandydatów na leki”, redukując w ten sposób konieczność doświadczeń na zwierzętach. Stosując metody sztucznej inteligencji, zaproponował procedurę przewidywania rodzajów aktywności farmakologicznej wyłącznie z pomiarów parametrów chromatograficznych. Odkrył oryginalne układy chemiczne o zdolności hamowania agregacji płytek krwi, procesu zapoczątkowującego choroby układu krążenia krwi. Cenne i praktycznie przydatne w lecznictwie okazało się odkrycie zdolności hamowania agregacji płytek krwi przez doustne leki przeciwcukrzycowe – odkrycie tym donioślejsze, że cukrzyca zwiększa zagrożenie zaburzeniami krążenia.
