prof. dr hab. Włodzimierz J. Krzyżosiak
Urodził się w 1949 r. w Rawiczu. Biolog molekularny. Studia chemiczne ukończył na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Studia doktoranckie odbył w Instytucie Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i tam obronił doktorat w 1975 r. Następnie podjął pracę w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu. Habilitację uzyskał w 1984 r., a tytuł profesorski – w 1993 r. Obecnie kieruje Pracownią Genetyki Nowotworów w IChB PAN.
Odbył staże naukowe w renomowanych ośrodkach badawczych w Wielkiej Brytanii, Francji, USA i Japonii. Jest współautorem ponad 100 publikacji naukowych, wśród nich ponad 70 oryginalnych prac badawczych. Obejmują one zagadnienia z chemii organicznej, biologii molekularnej i problematyki biomedycznej. Jest członkiem korespondentem PAN (od 2004 r.), członkiem Komitetu Biochemii i Biofizyki PAN, Komitetu Biotechnologii przy Prezydium PAN oraz Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN. Od 2002 r. jest członkiem American Society for Biochemistry and Molecular Biology i American Association for the Advancement of Science. Od 2003 r. reprezentuje Polskę w European Union for RNA Interference Technology, a od 2004 r. bierze udział w dużym projekcie Unii Europejskiej RIGHT, którego celem jest opracowanie nowych metod terapii chorób człowieka z wykorzystaniem technologii interferencji RNA.
Laureat subsydium profesorskiego FNP (2000) w dziedzinie nauk przyrodniczych i medycznych, dwukrotny laureat Nagrody Polskiego Towarzystwa Biochemicznego im. J.K. Parnasa (1998 i 2003) za najlepszą pracę wykonaną polskim laboratorium oraz Nagrody Polskiego Towarzystwa Genetycznego (2007) za najlepszy cykl prac z ostatnich trzech lat.
Prof. dr hab. Włodzimierz J. Krzyżosiak otrzymał Nagrodę FNP w obszarze nauk przyrodniczych i medycznych za odkrycie mechanizmu selektywnego wyciszania informacji genetycznej mogącej prowadzić do chorób neurodegeneracyjnych.
Badania, które doprowadziły do odkrycia wyróżnionego Nagrodą FNP dotyczą roli struktury RNA w patogenezie niektórych dziedzicznych chorób neurologicznych, jak dystrofia miotoniczna, zespół łamliwego chromosomu X i choroba Huntingtona. Są one wywołane mutacjami dynamicznymi polegającymi na ekspansji w kolejnych pokoleniach ciągów powtórzeń różnych kombinacji sekwencji trójnukleotydowych wewnątrz niektórych genów. Liczba powtórzonych trypletów może osiągnąć kilkadziesiąt, kilkaset, a nawet tysiące kopii w jednym genie, co powoduje zaburzenia struktury i funkcji RNA powstającego na matrycy takiego genu.
Laureat Nagrody FNP opisał nieznany wcześniej typ struktury RNA tworzonej przez powtarzające się trójnukleotydowe sekwencje. Określił potencjalne związki różnorodnych zaburzeń tej struktury z patogenezą kilku chorób. Nagrodą Fundacji wyróżnione zostało opublikowane w lutym 2007 r. w „Molecular Cell? odkrycie mechanizmu selektywnego wyciszania informacji genetycznej RNA zawierających nadmierną liczbę trójnukleotydowych powtórzeń. Uzyskane przez prof. Krzyżosiaka wyniki mogą stanowić podstawę do opracowania terapii niektórych chorób neurodegeneracyjnych. Nagrodzone osiągnięcia badawcze powstały w całości w kierowanym przez prof. Krzyżosiaka laboratorium.
