prof. Maciej Wojtkowski

Prof. Maciej Wojtkowski  (ur.  w 1975 r. we Włocławku) - fizyk. Pracuje w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie kieruje Zespołem Optycznego Obrazowania Biomedycznego. Zajmuje się zastosowaniami optyki w biologii i medycynie. 
 

Od początku kariery naukowej związany z UMK. Na tej uczelni obronił magisterium (1999), uzyskał doktorat (2003) i habilitację (2010). Kilka lat pracował naukowo za granicą: w latach 1998-2001 w ramach wymiany naukowej na Uniwersytecie w Wiedniu, w latach 2003-2005 – w Massachusetts Institute of Technology (MIT); odbył także staże na Uniwersytecie Kent w Canterbury oraz na Uniwersytecie Zachodnioaustralijskim w Perth (jako senior fellow).
 

Jest autorem 112 publikacji naukowych, w tym książki ?Obrazowanie za pomocą tomografii optycznej OCT z detekcją fourierowską?, będącej podstawą jego rozprawy habilitacyjnej; dwóch rozdziałów w wydanych za granicą książkach na temat tomografii optycznej; 63 prac opublikowanych w prestiżowych czasopismach, a także 6 patentów i 4 zgłoszeń patentowych.
 

Zaprojektował i skonstruował tomograf do badania siatkówki oka, pozwalający na nieinwazyjne i bezkontaktowe badania wnętrza oka. W latach 2003-2006 trzy prototypy tomografu były testowane w klinikach okulistycznych w Bostonie, Pittsburghu oraz Bydgoszczy. Od 2005 r. współpracuje z polską firmą OPTOPOL (przejętą w 2009 r. przez koncern Canon) przy produkcji tomografu na skalę przemysłową, co pozwala na wykorzystywanie tych urządzeń w codziennej praktyce okulistycznej oraz  badaniach klinicznych na całym świecie. 

Jest laureatem wielu wyróżnień za dokonania naukowe: otrzymał m.in. stypendium tygodnika ?Polityka? (2001), stypendium START (2003) oraz subsydium POWROTY/HOMING (2006) Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Nagrodę dla Młodego Naukowca (EURYI) przyznawaną przez European Science Foundation – ESF (2007), Medal Młodego Uczonego Politechniki Warszawskiej (2008), Nagrodę Premiera za pracę habilitacyjną (2010) oraz grant w programie FNP TEAM (2011).

Dr hab. Maciej Wojtkowski otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w 2012 r. w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich za opracowanie i wprowadzenie do praktyki okulistycznej metody tomografii optycznej z detekcją fourierowską. 
 

Tomografia optyczna OCT (Optical Coherence Tomography) pozwala na rekonstruowanie za pomocą światła trójwymiarowej struktury tkanki z rozdzielczością rzędu mikrometrów. Umożliwia ona bezbolesną i prowadzoną na żywo obserwację funkcji i struktur organizmu. Laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej od początku swojej kariery naukowej rozwija tę metodę, powiększając jej możliwości i potencjał diagnostyczny w praktyce okulistycznej. Jego pionierski wkład w dziedzinę tomografii optycznej to zastosowanie metod detekcji fourierowskiej w obrazowaniu przestrzennym oka.

Podstawowym zastosowaniem nowej metody jest nieinwazyjna i błyskawiczna obserwacja patologicznych zmian siatkówki, np. jaskry, zwyrodnienia plamki, otworów w plamce, odklejenia siatkówki i innych. Radykalnie poprawia ona szybkość i rozdzielczość analizy do poziomu niemożliwego do uzyskania wcześniej w warunkach klinicznych. Metoda wypracowana przez Macieja Wojtkowskiego (FD-OCT) zmieniła kierunek badań współczesnej okulistyki, a przy tym ? wywarła ogromny wpływ na rozwój metod i procedur klinicznych, i co za tym idzie ? na komfort pacjentów i jakość danych dostępnych lekarzom na całym świecie. Jego praca badawcza jest rzadkim przykładem pracy teoretycznej i doświadczalnej z fizyki, która w krótkim czasie znalazła zastosowania w praktyce i doprowadziła do produkcji nowych urządzeń diagnostycznych. W ciągu kilku lat od zaproponowania metody FD-OCT  praktycznie wyparła ona wcześniejszą technologię diagnostyki stanów chorobowych siatkówki i stała się podstawą dla produkcji aparatury medycznej o wartości 1 mld dolarów w USA i kolejnego 1 mld dolarów w innych krajach. Tomografy optyczne oparte na tej technologii produkowane są także w Zawierciu i używane w klinikach w całej Polsce oraz sprzedawane na całym świecie.